Staatsobligaties kopen doe je eenvoudig via een broker of bank. Bij het kopen van staatsobligaties worden er wel transactiekosten in rekening gebracht. Deze kosten verschillen per bank en per broker. 

Uiteindelijk zal dit ten koste gaan van het rendement, waardoor het raadzaam is om verschillende brokers goed te vergelijken, alvorens tot koop over te gaan.

Staatsobligaties van verschillende landen

Je kunt van verschillende landen staatsobligaties kopen. Dit is zowel mogelijk van Europese landen, maar ook kan je bijvoorbeeld US treasury bonds kopen. De rente die je ontvangt zal gerelateerd zijn aan de kredietwaardigheid van een land. 

Des te hoger de schuld, uitgedrukt in het bruto binnenlands product van een land, des te hoger de rente. Dit is echter wel erg relatief op dit moment. Zelfs landen met een zeer hoge staatsschuld, vergoeden nog steeds een marginale rente. Dit komt doordat zelfs het schuldpapier van een land met een hoge schuld, nog steeds wordt gezien als een veilige belegging.

Bedrijfsobligaties

Naast landen geven ook bedrijven regelmatig obligaties uit. Bedrijfsobligaties worden meer risicovol geacht. De kans dat een dergelijke uitgevende instelling failliet gaat, is nu eenmaal groter dan dat een land failliet gaat. 

In het verleden zijn er ook wel bedrijven failliet gegaan, waarvan niemand dit ooit had verwacht. Risico`s zijn er nu eenmaal altijd wanneer je wilt beleggen. Bij het kopen van obligaties van bedrijven, is het raadzaam goed te kijken naar de financiële situaties van het bedrijf. 

Kopen en verkopen

Staatsobligaties worden ook verhandeld op de beurs.

Het is dus niet zo, dat wanneer je staatsobligaties gaat kopen, dat je dan dient te wachten tot de expiratiedatum van de obligatie, alvorens het geld weer terug te krijgen. Je kunt deze tussentijds verkopen op de beurs.

Hetgeen je hiervoor ontvangt, hangt af van verschillende factoren. Indien tussentijds de rente is gestegen, dan zal de koers van de staatsobligatie dalen.

Je kunt dan immers via een nieuwe staatsobligatie meer rente ontvangen. Het tegenovergestelde kan ook het geval zijn. 

Een staatsobligatie wordt waardevoller, wanneer de rente daalt. Je ontvangt immers de vooraf overeengekomen rente, gedurende de gehele looptijd van de staatsobligatie. Het verschil tussen de aankoopprijs en verkoopprijs van een staatsobligatie, zorgt voor extra of juist minder rendement.

Naast de renteontwikkeling speelt het land zelf ook een rol. Indien een land zijn schulden ziet toenemen, dan kan dit leiden tot een lagere kredietwaardigheid. Omdat hierdoor het risico toeneemt dat de overheid van een land niet in staat is de schuld terug te betalen, zal de koers gaan dalen. 

Rendement op staatsobligaties

Het rendement op staatsobligaties is erg laag. Bij bijna alle landen van de Europese Unie is dit zelfs negatief. Alleen Italiaanse staatsobligaties vergoeden nog een positieve rente. Opvallend genoeg, is zelfs het rendement op obligaties uitgegeven door Griekenland negatief.

Effectief rendement

Omdat staatsobligaties praktisch nooit tegen de nominale waarde, het bedrag wat je aan het einde van de looptijd terugkrijgt, worden uitgegeven, dien je de rente die je ontvangt, te relateren aan de aankoopprijs.

Het effectieve rendement wordt als volgt berekend:

Rente percentage + koerswinst per jaar

Stel dat je ooit staatsobligaties met een nominale waarde van 100€ hebt gekocht, waarbij je 1% rente ontvangt. Hiervoor heb je een prijs van 105€ betaald en de resterende  looptijd bedraagt 10 jaar.

Het effectieve rendement bedraagt bij dit voorbeeld: 1% - (-5/105)/10 = 0,5%. 

Een zeker rendement

Een voordeel van beleggen in obligaties, is dat het verwachte rendement gelijk zal zijn aan het uiteindelijke rendement. Alle betalingen staan vast. Dit zou alleen mis kunnen gaan, wanneer het land van uitgifte ernstig in de financiële problemen terecht komt. 

Waarom tocht obligaties van landen kopen?

Je dient er dus voor te betalen om een staatsobligatie te kopen. Waarom zou je dat in hemelsnaam doen? Persoonlijk zou ik op dit moment ook niet investeren in dit schuldpapier.

Een verzekering tegen een dalende rente

Er is echter één belangrijke reden waarom dit toch wordt gedaan.  Het is als het ware een verzekering tegen een dalende marktrente. Op het moment dat marktrente gaat dalen, zullen de koersen van staatsobligaties gaan stijgen. 

Persoonlijk vind ik dit op dit moment niet echt een reden, om alsnog staatsobligaties te gaan kopen.

Het lijkt mij namelijk sterk, dat met de enorm hoge inflatie waar we op dit moment mee te kampen hebben, dat de marktrente verder zal gaan dalen. Daarnaast is de spaarrente op een spaarrekening ook nul of zelfs negatief. Dit spreekt dan weer in het voordeel van staatsobligaties. Het maximale uit spaargeld halen zal met schuldpapier van overheid echter ook niet lukken.

Waarom de rente niet verder zal dalen

Dit zou de financiële markten behoorlijk kunnen ontwrichten. Volgens de economische theorieën bestrijd je een hoge inflatie met een stijging van de rente. Wanneer nu de rente nog verder zou gaan dalen, dan zou dit niet alleen de inflatie verder aanwakkeren, het zou ook het vertrouwen in de financiële markten ernstig schaden. Deze financiële markten worden dan volstrekt onbetrouwbaar.

Een ander belangrijke reden om te investeren in schuldpapier van landen is risicospreiding. Doordat het schuldpapier van een land met een goede credit rating, een investering met een zeer laag risico is, kan je op die manier het risico van een beleggingsportefeuille aanzienlijk beperkten. Echter, je dient er op dit moment wel voor te betalen. In mijn opinie is dit eigenlijk vrij zinloos op dit moment.

US Treasury bonds

Ga je schuldpapier van de Amerikaanse overheid kopen, dan is er nog wel sprake van een positief rendement. Op die manier wordt vermogen opbouwen nog enigszins mogelijk gemaakt.

Dit wordt voornamelijk ingegeven door de enorme schuldenberg van de Verenigde Staten. Daarnaast lijkt het er ook niet op, dat zij plannen hebben om deze schuld af te gaan betalen. 

Leningen die dienen te worden afgelost, worden weer gefinancierd met nieuwe leningen. De staatsschuld uitgedrukt in het bruto binnenlands product bedraagt maar liefst 128%. Absoluut gezien bedraagt deze schuld maar liefst 30 biljoen dollar. En deze schuld blijft alleen maar oplopen.

Deze schuld is vergelijkbaar met een land als Italië. De kans dat de Verenigde Staten deze schuld ooit kan aflossen is nihil. Op het moment dat zij geen, of lastig, toegang krijgen tot de kapitaalmarkt, om geld te lenen, dan is er sprake van een zeer groot probleem. Een land als China heeft substantiële bedragen aan US treasury bonds in hun bezit. Dit zou op den duur tot afhankelijkheden kunnen leiden.

Afweging tussen risico en rendement

Beleggen is altijd een afweging tussen risico en verwacht rendement. Het rendement op staatsobligaties is in mijn opinie inmiddels dermate laag, dat ik toch neig naar andere investeeringen. Zo ben ik zelf actief op verschillende crowdfunding platformen. Hierbij pas ik een uitermate strikte spreiding toe. 

Ik investeer nooit meer dan 50€ in een specifiek project. Hierbij is het in het verleden best wel een keer mis gegaan. Ik wacht nu al lange tijd op de terugbetaling van een aantal kleine investeringen, waarbij ik de kans dat ik het gehele bedrag terug zie, zeer laag inschat. Het zijn nu eenmaal investeringen met een hoog risico.

Maar ondanks deze missers, realiseer ik nog steeds een rendement van zo rond de 7%. Dit geeft uiteraard geen garanties naar de toekomst toe. Daarentegen voelt het principieel verkeerd, om iemand mijn geld te geven en daarvoor te moeten betalen, zoals bij obligaties vaak het geval is. Zelfs als het om de Nederlandse overheid gaat.